Đặc điểm của cá rô phi

Cá rô phi là loại thực phẩm rất phổ biến ở Việt Nam, có nguồn gốc từ Châu Phi và được biết đến là món ăn ngon, bổ, rẻ và dễ chế biến. Tuy nhiên, hiện nay cá rô phi chủ yếu được nuôi, số lượng ngoài tự nhiên rất ít, cá rô phi trong ao nuôi dễ tiếp xúc với các chất ô nhiễm hữu cơ, khi ăn có những nguy cơ nhất định. Tìm hiểu thêm về cá rô phi trong các bài viết sau.

Cá rô phi sống ở môi trường nước ngọt, chủ yếu ở kênh rạch, ao hồ, sông suối, phần lớn ở vùng nhiệt đới châu Phi và châu Á. Cá rô phi là loài ăn tạp, dễ nuôi, sử dụng được nhiều loại thức ăn sẵn có trong tự nhiên.

Đối với người Việt Nam, trong các loại cá thì cá rô phi là loại cá rất quen thuộc, có thể dễ dàng chế biến thành nhiều món ngon như kho, chiên, nấu canh,…v.v., Hôm nay AnimalsWorld.vn sẽ giới thiệu về nguồn gốc xuất xứ của nó. , món cá rô phi kho tộ đơn giản dễ làm lại bổ dưỡng, các bạn hãy theo dõi nhé!

Cá rô phi là cá gì?

Cá rô phi là loài cá dễ nuôi, thích nghi tốt với nhiều môi trường nuôi, phát triển mạnh ở nước ngọt, nước lợ và chịu mặn. Ta có thể nuôi cá rô phi trong lồng bè ở ao hồ, sông, hồ chứa. Cá rô phi có thể nuôi đơn lẻ hoặc nuôi xen kẽ với các loại cá nuôi khác.

Thức ăn cho cá rô phi rất dễ kiếm và rẻ tiền như: đậu khô, cám gạo, bột sắn, ngô hoặc rau muống với một ít bột cá. Trong khi cá rô phi có khả năng tận dụng tốt các chất thải chăn nuôi như phân bò, phân gia cầm…, để tạo thành hàng hóa cao cấp trong nuôi cá rô phi sạch cần hạn chế cho cá rô phi ăn các loại chất thải này. Ở giai đoạn cá giống, do cá rô phi có khả năng ăn tảo và động vật phù du nên có thể bón lót ao nuôi bằng các loại phân vô cơ để tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho cá.

Cá rô phi được người tiêu dùng nhiều nước ưa chuộng do thịt thơm ngon, dễ chế biến. Trên thế giới, cá rô phi được nhiều thị trường ưa chuộng, nổi bật là Mỹ, Nhật Bản và gần đây là Anh, Canada, Saudi Arabia.

Xem thêm: Tìm hiểu về cá mập nước ngọt

Nuôi cá rô phi đang được phát triển rộng rãi ở Việt Nam, đặc biệt chú trọng tạo ra các sản phẩm chế biến phục vụ xuất khẩu và tiêu dùng trong nước. Trên cơ sở nghiên cứu nhu cầu thị trường và tiềm năng sản xuất cá rô phi trong nước, Bộ Thủy sản đã tổ chức 2 hội thảo về sản xuất và xuất khẩu cá rô phi tại An Giang và Bắc Ninh. Tại hội thảo chuyên đề này, Việt Nam đề ra mục tiêu đến năm 2010 sản xuất và xuất khẩu cá rô phi đạt sản lượng 200.000 tấn và đạt 70.000 tấn vào năm 2004. Năm 2004, khối lượng xuất khẩu là 80 triệu đô la Mỹ và năm 2010, khối lượng xuất khẩu là 160 triệu đô la Mỹ.

Nguồn gốc và sự phân bố

Cá rô phi, có nguồn gốc từ Châu Phi, thuộc họ Cichlidae, bộ Perciformes. Đến năm 1964, có khoảng 30 loài cá rô phi được biết đến và hiện tại có khoảng 100 loài, trong đó khoảng 10 loài có tầm quan trọng kinh tế. loài gì

Đối tượng nuôi phổ biến là cá rô phi sọc, rô phi xanh, rô phi đỏ và cá rô phi đen, trong đó đối tượng nuôi phổ biến nhất là cá rô phi sọc dưa.

Ngày nay, cá rô phi không chỉ được nuôi ở châu Phi mà còn được phân bổ và nuôi ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Trong vài chục năm trở lại đây, chúng đã thực sự trở thành đối tượng nuôi công nghiệp, sản lượng lớn và giá trị kinh tế cao.

Cá rô phi sọc dưa, tên khoa học Oreochromis niloticus, là loài cá có thịt thơm ngon, giá trị thương phẩm cao, tốc độ tăng trưởng nhanh, dễ nuôi. Kết quả nghiên cứu trong những năm gần đây cho thấy, nếu nuôi riêng cá rô phi hoặc nuôi xen kẽ với các loài cá khác thì cá lớn nhanh và ít bị bệnh. Cá rô phi có khả năng thích nghi tốt với các môi trường sống khác nhau và mang lại lợi ích kinh tế cao.

Ðặc điểm hình thái một số giống cá rô phi nuôi phổ biến

Cá rô phi sọc Oreochromis niloticus: có vảy bao phủ, lưng màu xám nhạt và bụng màu trắng ngà hoặc xanh nhạt. Trên thân có 7-9 đường từ lưng xuống bụng. Một đường dày dọc theo vây đuôi rất nổi bật từ vây lưng đến bụng (Hình 1A). Cá rô phi sọc là loài thương mại lớn, phát triển nhanh hơn và đẻ ít hơn so với cá rô phi đen. Đây là loài được nuôi rộng rãi nhất trên thế giới và Việt Nam hiện nay.

Cá rô phi đen Oreochromis rêuambicus: Toàn thân được bao phủ bởi lớp vảy, vảy lưng có màu xám xám hoặc xanh lục đến mờ. Bụng màu trắng ngà hoặc xám ngà. Trên thân và vây đuôi không có sọc kéo dài từ lưng xuống bụng như ở cá rô phi sọc vằn. Cá rô phi đen (hay còn gọi là rô phi cỏ, rô phi) là loài chậm lớn, kích thước thương phẩm nhỏ, đẻ nhanh nên ít được ưa chuộng.

Ngoài ra, một số loài cá rô phi khác như cá điêu hồng (rô phi đỏ) hiện nay cũng được nuôi rộng rãi, nhất là ở khu vực ĐBSCL.

Xem thêm: Giới thiệu về quy trình nuôi cá ngựa nước ngọt

Tìm hiểu về tập tính ăn của cá rô phi

Chế độ ăn tự nhiên của cá rô phi rất đa dạng và bao gồm sinh vật phù du, lá xanh, sinh vật đáy, động vật không xương sống dưới nước, ấu trùng cá, mảnh vụn và chất hữu cơ đang phân hủy.
Ở những ao nuôi thêm nhiều thức ăn, thức ăn tự nhiên thường chiếm khoảng 30-50% tốc độ tăng trưởng của cá. Trong khi đó, ở những ao cá tra được nuôi dưỡng tốt, thức ăn tự nhiên chỉ đóng góp khoảng 5-10% vào tốc độ tăng trưởng. So với cá chép hay các loài cá chép Trung Quốc khác, cá rô phi có khả năng sử dụng nhiều loại thức ăn tự nhiên (và thức ăn chế biến), vì vậy việc thả chung với các loài cá khác là không quan trọng. Quốc gia.

Cá rô phi thường được gọi là loài ăn lọc vì chúng rất hiệu quả trong việc thu thập sinh vật phù du từ nước. Tuy nhiên, có thể không chính xác khi gọi cá rô phi là loài ăn lọc, vì chúng không thực sự lọc nước qua lược mang hiệu quả như cá rô phi và cá hồng. Mang của cá rô phi tiết ra chất nhầy, chất nhầy này kết dính các sinh vật phù du để tạo thành các viên chứa đầy sinh vật phù du để chúng sử dụng. Cơ chế bẫy này cho phép cá rô phi ăn các hạt nhỏ tới 5 µm. Người ta cũng thường hiểu lầm rằng cá rô phi bị stress do thiếu oxy vào cuối buổi sáng và đầu giờ chiều vì chúng cần hấp thụ nước để nuôi các tầng bề mặt giàu thực vật phù du. Quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn có nguồn gốc thực vật diễn ra trong đường tiêu hóa dài hơn ít nhất 6 lần so với than. Cá rô phi đen Oreochromis rêuambicus có khả năng sử dụng tảo kém hơn cá rô phi O. niloticus và cá rô phi xanh O. aureus.

Một số loài cá rô phi khác, bao gồm Rilapia rendallii và T. zillii, chủ động ăn lá xanh nhưng chậm lớn và không thể ăn sinh vật phù du và do đó bị loại khỏi môi trường nuôi phù hợp. Thực vật thủy sinh không được coi là thức ăn ưa thích của cá rô phi và cá rô phi xanh. Những loài quan trọng về mặt kinh tế này không hiệu quả trong việc tiêu diệt cỏ dại có sẵn, nhưng ngăn chặn sự xuất hiện của cỏ dại ngập nước hoặc nổi trong ao.

Việc cá có thể sử dụng mô thực vật không tự động có nghĩa là chúng có khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Hầu hết các loài cá không nhận được chất dinh dưỡng từ các mô thực vật vô tình ăn phải. Nhưng cá rô phi lấy chất dinh dưỡng từ thức ăn thực vật. Quá trình tiêu hóa sợi, sinh vật phù du và thực vật bậc cao được thực hiện theo hai cách: bằng cách nghiền cơ học mô thực vật qua hai hầu mạnh hoặc bằng cách phá vỡ thành tế bào của vi khuẩn lam và vi sinh vật ở độ pH dưới 2 trong dạ dày. Các loài quan trọng về mặt kinh tế thuộc chi Oreochromis tiêu hóa 30-60% protein trong tảo và chúng tiêu hóa vi khuẩn lam hiệu quả hơn nhiều so với tảo lục.

Trong ao nuôi cá rô phi, phân chuồng được sử dụng làm phân bón và thức ăn. Phân gà và phân lợn chứa ít carbohydrate mà cá rô phi có thể tiêu hóa được. Tuy nhiên, chỉ một nửa lượng đạm trong phân heo được cá rô phi tiêu hóa.

Xem thêm: Những thông tin cần biết về cá ngừ Đại Dương

Khi ăn cá rô phi không khuấy đáy như cá chép. Vào ban ngày, chúng sục sạo đáy ao để tìm động vật không xương sống và các mảnh vụn hữu cơ chứa đầy vi khuẩn. Cá rô phi cũng ăn động vật không xương sống sống tạm thời trong nước. Chúng không phải là loài ăn thịt, nhưng cá rô phi con cũng sẽ tích cực tấn công cá con mới nở. Hành vi cho ăn thức ăn sống này là một yếu tố quan trọng cần xem xét trong các chiến lược quản lý trại sản xuất giống cá rô phi.

Giống như các loài cá rô phi khác, cá rô phi lớn trưởng thành có tính cát. Tính hung dữ của cá giảm đi đáng kể do nước đục hạn chế tầm nhìn của cá. Hậu quả của thói quen này là sinh trưởng không đồng đều với mật độ cao, ít nơi tập trung thức ăn. Nhìn chung, cá rô phi có thể sử dụng thức ăn tự nhiên rất hiệu quả, duy trì năng suất trên 3000 kg/ha trong ao được bón phân đầy đủ mà không cần bổ sung thêm thức ăn. Giá trị dinh dưỡng của thực phẩm hoang dã rất quan trọng, ngay cả trong môi trường thương mại được cho ăn đầy đủ.

Sinh sản

Thành thục sinh dục

Trong điều kiện ao nuôi, cá rô phi thành thục sinh dục vào tháng thứ 3 và tháng thứ 4, khi trọng lượng bình thường của cá là 100-150 g/con (con cái). Tuy nhiên, kích thước thành thục sinh dục của cá rô phi phụ thuộc vào điều kiện nuôi, điều kiện nhiệt độ và tuổi. Ở phương thức nuôi thâm canh năng suất cao, cá cái tham gia đẻ lần đầu khi đạt trọng lượng trên 200g, còn ở điều kiện nuôi kém cá cái bắt đầu đẻ khi đạt trọng lượng mới khoảng 200g. 100g.

Chu kỳ sinh sản của cá rô phi

Hầu hết các loài cá rô phi thuộc chi Orechromis đẻ nhiều lần trong năm. Ở vùng khí hậu ấm, cá rô phi đẻ quanh năm (10-11 lứa ở các tỉnh phía Nam; 5-7 lứa ở các tỉnh phía Bắc). Quan sát buồng trứng cá rô phi cho thấy trong buồng trứng luôn có nhiều loại trứng khác nhau, từ trứng non nhất đến trứng trưởng thành có thể phóng ra để đẻ trứng. Vì vậy, trong tự nhiên, chúng ta bắt gặp nhiều cá bột với kích cỡ khác nhau trong ao nuôi cá rô phi (trừ ao nuôi cá rô phi đơn tính). Số lượng trứng đẻ mỗi lần từ vài trăm đến khoảng 2.000 quả. Chu kỳ sinh sản của cá rô phi thường kéo dài từ 3 đến 4 tuần (từ lứa này sang lứa khác).

Tập tính sinh sản

Khi trưởng thành, vào mùa sinh sản, đặc tính sinh sản thứ cấp của cá rô phi thể hiện rất rõ rệt. Cằm, vây ngực, vây lưng và đuôi có màu hồng hoặc đỏ ở con đực, trong khi hơi vàng ở con cái. Ngoài ra, miệng của phụ nữ hơi trễ.

– 280°C, thời gian ấp khoảng 4 ngày, trước khi đẻ cá đực làm ổ ở bờ ao, đáy cứng, độ sâu nước 50-60 cm. Hố có hình lòng chảo, đường kính ổ 30-40 cm, sâu 7-10 cm. Cá cái đẻ trứng vào ổ, cá đực thụ tinh, sau khi thụ tinh cá cái ấp toàn bộ trứng vào miệng.

– Ở nhiệt độ 300C thời gian ủ khoảng 2-3 ngày

– Ở 200C thời gian ủ khoảng 6 ngày

Sau khi nở một lượng lớn noãn hoàng, cơ thể cá rất yếu, cá cái tiếp tục ấp trong miệng 4-6 ngày, cá cái tiếp tục bảo vệ đáy trong 1-2 ngày đầu. Cá con thường bơi thành đàn quanh ao và có thể quan sát được vào sáng sớm.

Xem thêm: Tìm hiểu về cá Huyết Anh Vũ

Thành phần dinh dưỡng và công dụng của cá rô phi

Theo chứng nhận hữu cơ của USDA, cá rô phi chứa khá nhiều chất dinh dưỡng bao gồm protein, lipid, cholesterol, kali, vitamin như vitamin D, B12…và nhiều loại khác.

Cụ thể, giá trị dinh dưỡng trong 100 gam cá rô phi như sau: Calo (kcal): 128, Lipid 2,7 gam, Cholesterol: 57 mg, Natri: 56 mg, Kali: 380 mg, Protein: 26 gam, Canxi: 14 mg, Vitamin D: 150 IU, Vitamin B12: 119 mcg, Sắt: 0,7 mg, Vitamin B6: 0,1 mg, Magiê: 34 mg.

Tốt cho xương

Các khoáng chất như phốt pho có trong cá rô phi sẽ giúp xương chắc khỏe và tăng trưởng tốt. Phốt pho rất cần thiết cho sự duy trì và phát triển của xương, móng, có tác dụng phòng ngừa loãng xương.

Ngăn ngừa các bệnh ung thư, tốt cho bệnh nhân tuyến giáp

Cá rô phi là nguồn selen rất dồi dào, chứa chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa ung thư. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng selen không chỉ làm giảm các hoạt động có hại trong cơ thể mà còn chống oxy hóa hiệu quả.

Tốt cho não

Không chỉ chứa kali, cá còn chứa omega-3 giúp thúc đẩy sự phát triển của não bộ và tăng cường chức năng hệ thần kinh. Kali trong cá rô phi cũng giúp tăng lưu lượng oxy lên não để cân bằng chất lỏng trong cơ thể.

Tốt cho tim mạch

Axit béo omega-3 sẽ giúp bạn cải thiện hệ thống tim mạch, giảm huyết áp cao và ngăn ngừa các bệnh như đột quỵ, xơ vữa động mạch hay bệnh tim. Vì vậy, cá rô phi là một vị thuốc tốt cho những người mắc các bệnh về tim mạch.

Chống lão hóa

Cá rô phi chứa chất chống oxy hóa thân thiện với da và vitamin C và E. Nó cải thiện làn da và làm cho làn da của bạn mịn màng và đẹp hơn. Muốn chống nhăn hay lão hóa, hãy bổ sung cá rô phi thường xuyên nhé!

Giảm cân, tăng cường miễn dịch

Đây là loại cá giàu protein, ít calo nên khi ăn cá bạn có thể cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể mà không lo bị béo. Nếu lo lắng về cân nặng, đừng quên ăn cá rô phi mỗi ngày nhé!