Chim Cút Ngực Lam, một loài chim nhỏ bé nhưng đầy sức hút, đã trở thành lựa chọn phổ biến cho những người yêu chim cảnh hoặc muốn phát triển mô hình chăn nuôi nhỏ. Với vẻ ngoài xinh xắn và tập tính thú vị, Chim Cút ngực lam mang đến niềm vui và tiềm năng kinh tế. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết về loài chim đặc biệt này.
Tổng quan về Chim Cút Ngực Lam
Chim Cút Ngực Lam, có tên khoa học là Coturnix chinensis, là thành viên nhỏ nhất trong họ Trĩ (Phasianidae). Nguồn gốc của chúng trải rộng khắp khu vực châu Á, châu Âu và cả Australia. Trong tự nhiên, chúng thường sinh sống tại các vùng đồng cỏ, bụi rậm, ven sông suối hoặc các khu vực nông nghiệp như ruộng lúa, nơi có thảm thực vật dày đặc để ẩn nấp và kiếm ăn.
Khác với nhiều loài chim khác, Chim Cút ngực lam dành phần lớn thời gian di chuyển trên mặt đất. Khả năng bay của chúng khá hạn chế, chủ yếu là những cú vút lên bất ngờ để thoát thân khi gặp nguy hiểm, sau đó nhanh chóng đáp xuống và chạy trốn vào nơi trú ẩn an toàn. Sự phổ biến của chúng trong chăn nuôi và làm cảnh ngày càng tăng nhờ kích thước nhỏ gọn, dễ chăm sóc và khả năng sinh sản tốt.
Đặc điểm ngoại hình độc đáo của Cút Ngực Lam
Khi trưởng thành, Chim Cút ngực lam có kích thước khá khiêm tốn, thường chỉ đạt chiều dài từ 18 đến 22 cm. Trọng lượng trung bình của chúng dao động trong khoảng 40 đến 60 gram, khiến chúng trở thành một trong những loài cút nhỏ nhất được biết đến. Vẻ ngoài tròn trịa là đặc trưng nổi bật.
Sự khác biệt rõ rệt nhất về màu sắc nằm ở con trống và con mái. Chim trống nổi bật với phần ngực có màu xanh lam hoặc xám xanh đặc trưng, đây cũng là nguồn gốc tên gọi của loài. Phần lưng và cánh thường có màu xám tro xen lẫn vằn đen, bụng màu nâu đỏ. Chim mái thường có bộ lông màu nâu đất hoặc xám với các đốm đen li ti khắp thân, giúp chúng dễ dàng ngụy trang trong môi trường tự nhiên. Ngoài ra, trong môi trường nuôi nhốt, nhiều biến thể màu sắc đẹp mắt đã được phát triển như màu trắng tuyết, màu bạc, màu vàng nhạt (fawn), và màu kem, tăng thêm sự đa dạng và hấp dẫn cho người nuôi cảnh. Cả con trống và con mái đều có mỏ ngắn, nhọn và đôi chân nhỏ màu vàng cam sáng.
Xem Thêm Bài viết:
- Chim oanh cổ đỏ sống ở đâu, Cách nuôi, Giá bao nhiêu tiền 2023
- Cách Chữa Chó Bị Viêm Da Tại Nhà Hiệu Quả
- Ốc Táo ăn gì? Cách nuôi NTN? Giá bao nhiêu? Mua ở đâu?
- Cá Nô Lệ (vàng) ăn gì? Có ăn tép không, Cách nuôi, Giá bao nhiêu?
- Chó đẻ 1 con là điềm tốt hay xấu?
Chim Cút Ngực Lam trống với bộ lông màu xanh đặc trưng đang đứng
Tập tính và hành vi của Cút Ngực Lam
Chim Cút ngực lam thường có xu hướng sống theo từng cặp đơn lẻ hoặc tạo thành các nhóm nhỏ, đặc biệt là trong mùa sinh sản hoặc khi cùng nhau kiếm ăn. Môi trường sống ưa thích của chúng là những nơi có thảm thực vật dày như đồng cỏ cao, bụi cây rậm rạp hoặc dưới những đám cỏ khô ven đường, giúp chúng dễ dàng ẩn mình khỏi kẻ săn mồi và tìm kiếm thức ăn.
Là loài chim chủ yếu di chuyển trên mặt đất, chúng rất nhanh nhẹn khi chạy. Khi cảm thấy bị đe dọa đột ngột, thay vì bay cao và xa, chúng sẽ thực hiện một cú cất cánh thẳng đứng, bay vọt lên không trung chỉ trong tích tắc để gây bất ngờ cho kẻ săn mồi, sau đó nhanh chóng hạ cánh xuống một vị trí khác gần đó và chạy trốn vào bụi rậm. Một tập tính thú vị khác là tắm cát hoặc tắm bụi. Hành vi này giúp chúng loại bỏ ký sinh trùng trên lông và giữ cho bộ lông sạch sẽ, khô ráo. Chim trống cũng thường phát ra tiếng kêu đặc trưng, một âm thanh lặp đi lặp lại như “piu-piu” để thu hút chim mái hoặc đánh dấu lãnh thổ.
Quá trình sinh sản của Cút Ngực Lam
Trong điều kiện thuận lợi với nhiệt độ ấm áp và nguồn thức ăn dồi dào, Chim Cút ngực lam có thể sinh sản quanh năm. Tuy nhiên, chu kỳ sinh sản thường diễn ra mạnh mẽ hơn vào các tháng ấm áp. Khi bước vào mùa sinh sản, chim trống sẽ trở nên năng động hơn, thường xuyên cất tiếng gọi để thu hút chim mái và thực hiện các màn ve vãn đặc trưng.
Sau khi ghép cặp thành công, cặp chim sẽ cùng nhau tìm địa điểm và làm tổ. Tổ của Cút Ngực Lam khá đơn giản, thường chỉ là một chỗ trũng nhỏ được đào trên mặt đất, lót bằng cỏ khô, rơm rạ, lá cây hoặc cành cây nhỏ xung quanh. Chim mái sẽ đẻ trứng, mỗi lứa thường có từ 5 đến 10 quả. Quá trình ấp trứng thường kéo dài từ 16 đến 18 ngày. Chim non mới nở được gọi là chim non phát triển sớm (precocial), nghĩa là chúng có lông tơ, mắt mở và có thể tự di chuyển, tìm kiếm thức ăn ngay sau khi nở vài giờ. Chúng sẽ rời tổ sau khoảng 20 ngày và nhanh chóng tự lập. Trong môi trường nuôi nhốt, với chế độ dinh dưỡng và quản lý tốt, một con chim mái có thể đẻ số lượng trứng đáng kể mỗi năm.
Chế độ dinh dưỡng của Chim Cút Ngực Lam
Trong môi trường tự nhiên, Chim Cút ngực lam có chế độ ăn uống đa dạng, chủ yếu là các loại hạt và côn trùng tìm thấy trên mặt đất. Chúng ăn các loại hạt cỏ dại, hạt ngũ cốc nhỏ như kê, lúa, ngô tấm, cũng như các loại quả chín rụng và rau lá mềm. Nguồn đạm từ côn trùng là rất quan trọng, bao gồm kiến, mối, dế, sâu bọ, nhện và các loại giun nhỏ.
Đối với nuôi chim Cút ngực lam trong môi trường nhân tạo, việc cung cấp một chế độ dinh dưỡng cân bằng là chìa khóa để đảm bảo sức khỏe, sự phát triển và khả năng sinh sản hiệu quả. Thức ăn chủ yếu thường là cám viên tổng hợp được sản xuất riêng cho chim cút, với hàm lượng protein phù hợp cho từng giai đoạn phát triển (cám con, cám thịt, cám đẻ). Bên cạnh đó, nên bổ sung thêm các loại hạt ngũ cốc đã nghiền nhỏ như thóc, ngô. Rau xanh tươi như rau muống, xà lách, hoặc các loại rau cải cung cấp vitamin và khoáng chất thiết yếu. Để tăng cường đạm và kích thích sinh sản, có thể cho ăn thêm sâu gạo, trứng kiến hoặc giun quế với lượng vừa phải. Đặc biệt, đối với chim mái đang đẻ, việc bổ sung canxi là cực kỳ quan trọng để vỏ trứng chắc khỏe. Canxi có thể được cung cấp qua vỏ trứng gà luộc nghiền nhỏ, vỏ sò nghiền hoặc xương mực (mai mực). Luôn đảm bảo chim có đủ nước sạch để uống.
Giá bán Chim Cút Ngực Lam trên thị trường
Trên thị trường Việt Nam, Chim Cút ngực lam được giao dịch với mức giá tương đối phải chăng, biến động tùy thuộc vào độ tuổi, màu sắc, số lượng và mục đích sử dụng (nuôi cảnh, nuôi sinh sản, hay thương phẩm). Chim con mới nở 1 ngày tuổi thường có giá thấp nhất, chỉ khoảng vài nghìn đồng mỗi con. Khi chim đạt 3 tuần tuổi, giá sẽ nhỉnh hơn, dao động từ 6.000 đến 8.000 đồng/con. Đối với chim trưởng thành đang trong giai đoạn sinh sản (trên 40 ngày tuổi), giá có thể từ 15.000 đến 18.000 đồng/con.
Ngoài ra, đối với mục đích thương phẩm (lấy thịt), giá Chim Cút ngực lam thường được tính theo kilogram sau khi đã làm sạch, phổ biến trong khoảng 140.000 đến 150.000 đồng/kg. Trứng cút ngực lam, mặc dù nhỏ hơn trứng cút thường, đôi khi cũng được bán với giá khoảng 10.000 đến 12.000 đồng/chục, đặc biệt là trứng giống để ấp. Các biến thể màu sắc quý hiếm hoặc độc đáo hơn có thể có giá cao hơn đáng kể so với màu sắc tự nhiên.
Hướng dẫn chi tiết nuôi Chim Cút Ngực Lam sinh sản
Nuôi Chim Cút ngực lam sinh sản đòi hỏi sự chú ý đến môi trường sống, dinh dưỡng và quản lý quá trình ghép đôi. Dưới đây là những kinh nghiệm chi tiết giúp bạn đạt hiệu quả cao.
Chuồng nuôi và môi trường sống
Chuồng nuôi cho Chim Cút ngực lam không cần quá lớn nhờ kích thước nhỏ của chúng. Kích thước tối thiểu khoảng 40×60 cm là đủ cho một cặp chim. Nếu nuôi theo nhóm, cần cung cấp diện tích lớn hơn và cân nhắc chia ngăn nếu có nhiều chim trống để tránh đánh nhau. Vật liệu làm chuồng có thể là lưới thép hoặc gỗ, nhưng cần đảm bảo khe hở của lưới ở đáy không quá rộng để chim không bị kẹt chân. Đáy chuồng nên được lót bằng lớp độn hút ẩm như mùn cưa, cát sạch, rơm khô hoặc giấy báo cũ. Lớp độn này cần được thay định kỳ 2-3 ngày một lần hoặc ngay khi bị ẩm ướt để giữ môi trường sạch sẽ, khô thoáng, hạn chế mầm bệnh. Chuồng cần có mái che để bảo vệ chim khỏi nắng gắt, mưa tạt và gió lùa. Cung cấp các vật liệu làm tổ như rơm khô hoặc cỏ trong chuồng khuyến khích chim mái đẻ trứng đúng chỗ.
Quản lý dinh dưỡng cho chim sinh sản
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng đối với khả năng sinh sản của Chim Cút ngực lam. Sử dụng cám viên chuyên dụng cho chim cút đẻ là lựa chọn tốt nhất, vì nó cung cấp đầy đủ protein, năng lượng và khoáng chất cần thiết. Hàm lượng protein trong cám đẻ thường cao hơn so với cám thịt. Bổ sung thêm nguồn đạm tự nhiên như sâu gạo, trứng kiến, hoặc giun quế giúp kích thích chim đẻ đều và tăng chất lượng trứng. Canxi là khoáng chất không thể thiếu cho quá trình hình thành vỏ trứng. Cung cấp canxi qua vỏ trứng gà luộc bóp vụn, vỏ sò nghiền hoặc mai mực sẽ giúp trứng có vỏ cứng cáp, giảm tỷ lệ trứng vỡ. Rau xanh tươi như rau muống, xà lách, hoặc các loại lá khác cung cấp vitamin và chất xơ, hỗ trợ hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể. Nước uống sạch phải luôn có sẵn, có thể bổ sung thêm vitamin tổng hợp dạng nước theo định kỳ.
Ghép cặp và theo dõi hành vi
Để đạt hiệu quả sinh sản tối ưu, ghép đôi Chim Cút ngực lam theo tỷ lệ 1 trống và 1 mái là lý tưởng nhất. Nếu nuôi theo nhóm, tỷ lệ 1 trống với 2-3 mái cũng có thể chấp nhận được, nhưng cần quan sát kỹ hành vi. Khi ghép cặp, hãy theo dõi sự tương tác giữa các cá thể. Chim trống sẵn sàng sinh sản sẽ thể hiện hành vi ve vãn, đuổi theo chim mái và phát ra tiếng kêu đặc trưng. Nếu thấy chim trống và mái hòa thuận, đó là dấu hiệu tốt. Ngược lại, nếu chim đánh nhau liên tục hoặc một con tỏ ra quá hung dữ với con khác, nên tách riêng chúng ra và thử ghép lại sau vài ngày. Đôi khi, việc thay đổi môi trường hoặc ghép cặp lại có thể giúp cải thiện tình hình.
Thu thập và ấp trứng
Sau khi ghép cặp và được cung cấp môi trường thuận lợi, chim mái sẽ bắt đầu đẻ trứng. Chim Cút ngực lam mái thường đẻ 1 quả mỗi ngày cho đến khi hoàn thành lứa. Nên thu thập trứng đẻ hàng ngày để đảm bảo vệ sinh và tránh chim làm vỡ trứng. Trứng giống để ấp nên được bảo quản ở nơi mát mẻ, nhiệt độ ổn định và độ ẩm vừa phải trước khi đưa vào ấp. Quá trình ấp trứng có thể do chim mái tự thực hiện hoặc sử dụng máy ấp. Nếu dùng máy ấp, nhiệt độ lý tưởng là khoảng 37.5°C và độ ẩm duy trì ở mức 55-60% trong phần lớn thời gian ấp. Những ngày cuối trước khi trứng nở, có thể tăng nhẹ độ ẩm. Việc đảo trứng thường xuyên (ít nhất 2-3 lần mỗi ngày nếu ấp thủ công, hoặc tự động bằng máy) là cần thiết để phôi phát triển đều. Thời gian ấp thường là 16-18 ngày.
Chăm sóc chim non mới nở
Chim non Chim Cút ngực lam rất nhỏ và cần được chăm sóc đặc biệt trong những tuần đầu đời. Sau khi nở và khô lông, chim non nên được chuyển sang lồng úm có nhiệt độ cao, thường là 35-37°C trong tuần đầu, sau đó giảm dần mỗi tuần khoảng 2-3°C cho đến khi đạt nhiệt độ phòng. Sử dụng đèn sưởi chuyên dụng cho gia cầm non là phương pháp hiệu quả. Lót đáy lồng úm bằng giấy báo hoặc khăn giấy để chim non dễ di chuyển và tránh các bệnh về chân. Thức ăn cho chim non giai đoạn này là cám gà con hoặc cám cút con nghiền thật mịn, rắc trực tiếp lên giấy lót ban đầu hoặc cho vào máng ăn cực nông để chúng dễ tìm thấy. Nước uống cần được cung cấp trong khay hoặc máng rất nông để tránh chim non bị ngã vào chết đuối. Sau khoảng 1 tuần, có thể bắt đầu cho ăn bổ sung thêm sâu gạo nhỏ hoặc rau xanh băm nhuyễn. Sau 3-4 tuần, chim non đã mọc đủ lông và có thể chuyển sang chuồng nuôi chim trưởng thành.
Phòng bệnh thường gặp
Giống như các loài gia cầm khác, Chim Cút ngực lam cũng có thể mắc một số bệnh thường gặp. Các vấn đề về đường hô hấp có thể xảy ra nếu chuồng trại ẩm ướt hoặc thiếu thông gió. Các bệnh ký sinh trùng như cầu trùng (coccidiosis) là mối đe dọa, đặc biệt trong điều kiện vệ sinh kém. Việc giữ chuồng trại sạch sẽ, khô ráo là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Định kỳ vệ sinh, khử trùng chuồng nuôi và dụng cụ cho ăn, uống. Theo dõi sức khỏe đàn chim hàng ngày. Nếu phát hiện chim có biểu hiện bất thường như bỏ ăn, lờ đờ, tiêu chảy hoặc khó thở, cần cách ly ngay lập tức để tránh lây lan và tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc bác sĩ thú y để có biện pháp điều trị phù hợp. Việc sử dụng các loại thuốc phòng cầu trùng hoặc vitamin tăng cường sức đề kháng theo chỉ dẫn cũng có thể hữu ích.
Câu hỏi thường gặp về Chim Cút Ngực Lam
Cút Ngực Lam có dễ nuôi làm cảnh không?
Có, Chim Cút ngực lam được đánh giá là khá dễ nuôi làm cảnh nhờ kích thước nhỏ, không cần không gian quá rộng và chế độ ăn đơn giản. Chúng tương đối ít bệnh nếu được giữ vệ sinh tốt.
Chim Cút Ngực Lam sống được bao lâu?
Trong điều kiện nuôi nhốt lý tưởng và được chăm sóc tốt, Chim Cút ngực lam có thể sống được trung bình từ 3 đến 5 năm.
Chúng có cần không gian rộng để bay không?
Không, Chim Cút ngực lam là loài chủ yếu di chuyển và tìm kiếm thức ăn trên mặt đất. Khả năng bay của chúng rất hạn chế, chủ yếu là bay vọt lên quãng ngắn khi hoảng sợ, nên chúng không cần không gian lồng quá cao để bay.
Cút Ngực Lam mái đẻ bao nhiêu trứng mỗi năm?
Khả năng đẻ trứng của Chim Cút ngực lam mái khá ấn tượng. Trong môi trường nuôi nhốt được cho ăn cám đẻ đầy đủ dinh dưỡng, một con mái có thể đẻ hàng trăm quả trứng mỗi năm, mặc dù số lượng mỗi lứa trong tự nhiên thường chỉ từ 5-10 quả.
Làm sao phân biệt trống mái Cút Ngực Lam?
Cách phân biệt Chim Cút ngực lam trống và mái rõ ràng nhất là dựa vào màu sắc bộ lông khi trưởng thành. Chim trống có phần ngực màu xanh lam hoặc xám xanh đặc trưng, trong khi chim mái có ngực và bụng màu nâu đất với các đốm đen.
Nuôi Chim Cút ngực lam mang lại nhiều lợi ích, từ niềm vui ngắm nhìn những chú chim nhỏ xinh xắn làm cảnh đến tiềm năng kinh tế từ việc khai thác trứng và thịt. Với những thông tin và kinh nghiệm được chia sẻ, hy vọng bạn đọc đã có cái nhìn toàn diện hơn về loài chim này và tự tin bắt đầu hành trình chăm sóc chúng. Chim Cút ngực lam thực sự là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích động vật và muốn khám phá thế giới chim nhỏ bé.
