Bạn có thường thấy hình ảnh chú chó cưng của mình say sưa gặm một khúc xương, dường như không quan tâm đến bất cứ điều gì khác xung quanh? Hành vi này rất phổ biến ở loài chó và khiến không ít người nuôi thắc mắc tại sao chó thích gặm xương đến thế. Việc tìm hiểu sâu hơn về sở thích này không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về người bạn bốn chân mà còn là chìa khóa để chăm sóc chúng đúng cách và an toàn.
Tại Sao Chó Lại Say Mê Gặm Xương Đến Vậy?
Sở thích gặm xương ở chó không phải là ngẫu nhiên mà xuất phát từ nhiều yếu tố, từ bản năng sâu xa được di truyền từ tổ tiên cho đến những nhu cầu thể chất và tinh thần trong cuộc sống hiện đại. Việc tìm hiểu cặn kẽ những lý do này sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện và đưa ra những lựa chọn tốt nhất cho cún cưng.
Bản Năng Di Truyền Từ Tổ Tiên Hoang Dã
Lý do thuyết phục nhất giải thích tại sao chó thích gặm xương nằm ở bản năng di truyền mạnh mẽ từ tổ tiên loài chó ngày nay – chó sói. Trong môi trường hoang dã khắc nghiệt, chó sói săn mồi và tận dụng triệt để mọi bộ phận của con mồi để sinh tồn. Khi nguồn thịt tươi béo không phải lúc nào cũng dồi dào, đặc biệt là trong những giai đoạn khó khăn, chúng cần tìm kiếm nguồn năng lượng và dinh dưỡng bổ sung.
Xương và tủy xương chính là nguồn cung cấp chất béo và các khoáng chất quan trọng như canxi và phốt pho. Chó sói đã tiến hóa với bộ răng hàm và cơ hàm cực khỏe để có thể nghiền nát xương, tiếp cận phần tủy béo ngậy bên trong. Hành vi nhai xương không chỉ để ăn mà còn giúp tăng cường sức mạnh cơ hàm, hỗ trợ việc hạ gục con mồi. Theo thời gian, thói quen này đã khắc sâu vào bản năng của chúng và được truyền lại cho những hậu duệ đã được thuần hóa là loài chó nhà hiện đại.
Nhu Cầu Về Thể Chất: Mọc Răng và Vệ Sinh Răng Miệng
Đối với những chú chó con, việc gặm xương hay các vật cứng khác là một phần không thể thiếu của quá trình mọc răng. Giống như em bé khi mọc răng thường gặm đồ chơi, chó con cũng cảm thấy ngứa ngáy và khó chịu ở lợi. Hành động nhai và gặm giúp massage nướu, giảm bớt cảm giác đau và thúc đẩy răng sữa rụng đi để răng vĩnh viễn mọc lên dễ dàng hơn.
Xem Thêm Bài viết:
- Bí quyết cách nuôi chim non mới nở thành công
- Khám phá 10 Loài Rồng Nam Mỹ Phổ Biến Nhất Thế Giới
- Những Loài Chim Màu Đỏ Nổi Bật và Đặc Điểm
- Thiếu Sắt Ở Heo Con: Ảnh Hưởng Đến Tăng Trưởng
- Thỏ Mini Lop Ăn Gì Để Khỏe Mạnh Toàn Diện
Không chỉ ở chó con, gặm xương còn mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe răng miệng của chó trưởng thành. Hành động mài và nhai xương giúp loại bỏ mảng bám và cao răng tích tụ trên bề mặt răng, giảm nguy cơ mắc các bệnh về nướu, viêm nha chu và giảm tình trạng hôi miệng. Việc này góp phần giữ cho răng của chó chắc khỏe hơn theo thời gian.
Lợi Ích Tinh Thần: Giảm Stress và Chống Buồn Chán
Chó là loài vật cần được hoạt động và kích thích tinh thần. Khi cảm thấy lo lắng, buồn chán, cô đơn hoặc căng thẳng, hành động gặm nhai có thể đóng vai trò như một cơ chế giải tỏa căng thẳng tự nhiên cho chúng. Giống như một số người gặm móng tay hay nhai kẹo cao su khi hồi hộp, việc gặm xương giúp chó phân tán sự chú ý và giải phóng năng lượng tiêu cực một cách tích cực.
Một khúc xương hoặc đồ gặm phù hợp có thể trở thành nguồn giải trí tuyệt vời, giữ cho cún cưng bận rộn và tránh được cảm giác buồn tẻ, đặc biệt khi bạn không có mặt ở nhà. Điều này giúp ngăn chặn các hành vi phá hoại đồ đạc trong nhà do buồn chán hoặc lo lắng.
Thoả Mãn Năng Lượng Thừa
Việc chó gặm xương miệt mài đôi khi cũng là dấu hiệu cho thấy chúng đang có quá nhiều năng lượng cần được giải phóng. Các giống chó năng động hoặc những chú chó không được vận động đủ mỗi ngày có thể tìm đến hành vi gặm nhai như một cách để tiêu hao bớt năng lượng tích tụ. Cung cấp một món đồ gặm hấp dẫn là cách để chúng sử dụng năng lượng đó vào một hoạt động an toàn và có ích thay vì chạy nhảy không kiểm soát trong nhà hoặc phá phách.
Lợi Ích Tuyệt Vời Khi Chó Được Gặm Xương
Mặc dù tiềm ẩn một số rủi ro nếu không thực hiện đúng cách, việc cho chó gặm xương mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe và tinh thần của chúng. Một trong những lợi ích rõ ràng nhất là cải thiện sức khỏe răng miệng. Hành động nhai mạnh vào xương giúp loại bỏ mảng bám và cao răng, những tác nhân chính gây ra viêm nướu và các bệnh nha chu phổ biến ở chó. Răng trở nên sạch sẽ hơn, giảm mùi hôi miệng đáng kể.
Về mặt tinh thần, gặm xương là một phương pháp giải tỏa stress và giảm lo lắng hiệu quả. Hành động nhai lặp đi lặp lại có tác dụng làm dịu hệ thần kinh của chó, giúp chúng cảm thấy thư giãn và thoải mái hơn. Điều này đặc biệt hữu ích cho những chú chó dễ bị kích động hoặc căng thẳng khi ở một mình. Gặm xương cũng kích thích tinh thần, giữ cho chó bận rộn và tập trung, ngăn ngừa sự buồn chán có thể dẫn đến hành vi phá hoại.
Ngoài ra, xương còn là nguồn cung cấp dinh dưỡng tự nhiên. Tủy xương rất giàu chất béo lành mạnh, calo và các vitamin thiết yếu. Bản thân phần xương cứng chứa nhiều khoáng chất quan trọng như canxi và phốt pho, đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng và duy trì xương chắc khỏe. Việc được gặm xương còn giúp thỏa mãn bản năng nhai và tìm kiếm thức ăn tự nhiên của loài chó, góp phần vào hạnh phúc và sự cân bằng tâm lý của chúng.
Những Rủi Ro Tiềm Ẩn Khi Cho Chó Gặm Xương Không Đúng Cách
Bên cạnh những lợi ích, việc cho chó gặm xương cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu bạn không lựa chọn loại xương phù hợp hoặc không giám sát chặt chẽ. Một trong những rủi ro phổ biến nhất là sứt mẻ răng hoặc gãy răng do nhai phải xương quá cứng, đặc biệt là các loại xương chịu trọng lượng của động vật lớn. Những mảnh xương vỡ sắc nhọn có thể đâm vào lợi, gây xước, chảy máu và dẫn đến nhiễm trùng khoang miệng.
Nguy hiểm hơn, các mảnh xương vỡ có thể gây nghẹn nếu chó nuốt phải. Mảnh xương kẹt trong cổ họng hoặc khí quản có thể gây khó thở nghiêm trọng và cần can thiệp y tế khẩn cấp. Nếu mảnh xương lọt xuống đường tiêu hóa, nó có thể mắc kẹt ở thực quản, dạ dày hoặc ruột, gây tắc nghẽn. Tắc nghẽn đường ruột là tình trạng nguy hiểm đến tính mạng và thường yêu cầu phẫu thuật để loại bỏ.
Ngoài ra, những mảnh xương sắc nhọn còn có nguy cơ làm thủng thành dạ dày hoặc ruột, dẫn đến viêm phúc mạc – một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng trong khoang bụng, rất khó điều trị. Việc tiêu hóa một lượng lớn xương cũng có thể khiến phân trở nên cứng, gây táo bón ở chó hoặc thậm chí là tổn thương trực tràng khi đi ngoài. Do đó, việc hiểu rõ loại xương nào an toàn và cách cho chó gặm xương đúng cách là vô cùng quan trọng.
Hướng Dẫn Chọn Xương An Toàn và Phù Hợp Cho Chó
Để giảm thiểu nguy hiểm gặm xương, việc lựa chọn loại xương và đồ gặm phù hợp là yếu tố then chốt. Quy tắc vàng là tránh tuyệt đối các loại xương đã qua nấu chín (luộc, nướng, hầm, chiên). Nhiệt độ làm cho xương trở nên giòn và dễ vỡ thành những mảnh sắc nhọn, rất nguy hiểm cho đường tiêu hóa của chó.
Thay vào đó, nếu muốn cho chó gặm xương tự nhiên, hãy chọn các loại xương sống lớn, mềm hơn và ít khả năng vỡ thành mảnh sắc, ví dụ như xương cổ gà, cánh gà (đối với chó nhỏ) hoặc xương bò lớn không chịu trọng lượng (như xương sườn, xương đuôi). Tuy nhiên, ngay cả xương sống cũng cần được lựa chọn kỹ lưỡng và chỉ phù hợp với một số chú chó có kinh nghiệm gặm nhai dưới sự giám sát chặt chẽ. Nhiều chuyên gia thú y khuyến cáo nên tránh hoàn toàn xương tự nhiên và thay thế bằng các lựa chọn an toàn hơn.
Các loại xương gặm cho chó làm từ da bò sấy khô, gạc hươu, hoặc các loại đồ chơi gặm nhai chuyên dụng (như Nylabone, Kong) thường là lựa chọn an toàn hơn nhiều. Khi chọn đồ gặm, hãy chú ý đến kích thước: nó phải đủ lớn để chó không thể nuốt chửng ngay lập tức và phải phù hợp với lực nhai của chó. Chó có lực nhai mạnh cần đồ gặm bền chắc hơn. Luôn kiểm tra độ bền và chất lượng của sản phẩm.
Quan Sát và Giám Sát Khi Chó Gặm Xương
Dù bạn chọn loại xương hay đồ gặm nào cho cún cưng, việc giám sát trong suốt quá trình chúng gặm nhai là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn. Tuyệt đối không để chó gặm xương một mình mà không có sự theo dõi của bạn, đặc biệt là những chú chó mới làm quen với việc gặm xương hoặc có xu hướng nuốt nhanh.
Hãy quan sát hành vi của chó: chúng có nhai cẩn thận hay cố gắng nuốt chửng những mảnh lớn? Có dấu hiệu khó chịu, nghẹn, hoặc ho sặc sụa không? Kiểm tra xương hoặc đồ gặm thường xuyên: nó có bị vỡ thành những mảnh sắc nhọn không? Kích thước của nó có còn đủ lớn để an toàn hay đã quá nhỏ, dễ bị nuốt không?
Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào như xương bị vỡ sắc, chó có vẻ vật lộn khi nhai, cố gắng nuốt mảnh lớn, hoặc có dấu hiệu khó chịu, hãy nhẹ nhàng thu hồi xương hoặc đồ gặm đó. Việc can thiệp kịp thời có thể cứu chú chó của bạn khỏi những tình huống nguy hiểm.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
Xương loại nào an toàn nhất cho chó gặm?
Các loại xương sống mềm, không chịu trọng lượng như xương cổ gà, cánh gà (cho chó nhỏ) hoặc xương sườn bò sống có thể được xem xét cho một số chú chó dưới sự giám sát. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia thú y khuyên nên sử dụng các loại đồ gặm chuyên dụng an toàn làm từ da bò sấy, gạc hươu hoặc nhựa bền bỉ thay vì xương tự nhiên để loại bỏ hoàn toàn rủi ro từ mảnh xương vỡ. Tuyệt đối tránh xương nấu chín.
Khi nào thì nên lấy xương ra khỏi chó?
Bạn nên lấy xương hoặc đồ gặm ra khỏi chó khi nó đã bị gặm quá nhỏ, có nguy cơ bị nuốt chửng hoặc khi nó bị vỡ thành những mảnh sắc nhọn. Cũng nên thu hồi nếu chó có dấu hiệu vật lộn khi nhai, ho sặc sụa hoặc có biểu hiện khó chịu, đau đớu.
Gặm xương có thay thế việc đánh răng cho chó không?
Gặm xương hoặc đồ gặm có tác dụng rất tốt trong việc làm sạch răng và loại bỏ mảng bám, nhưng nó không thể thay thế hoàn toàn việc đánh răng định kỳ cho chó. Việc đánh răng bằng kem đánh răng dành riêng cho chó giúp làm sạch sâu hơn ở những khu vực mà việc gặm nhai khó tiếp cận, đồng thời cung cấp florua (nếu có) để tăng cường men răng.
Dấu hiệu nào cho thấy chó gặp nguy hiểm khi gặm xương?
Các dấu hiệu nguy hiểm có thể bao gồm: ho sặc sụa, khó thở (có thể do nghẹn); nôn mửa hoặc cố gắng nôn; chán ăn, thờ ơ; đau bụng (biểu hiện bằng cong lưng, rên rỉ); phân có máu hoặc rất khô, khó đi ngoài (táo bón nặng); hoặc có dấu hiệu đau, chảy máu trong khoang miệng. Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào, hãy đưa chó đến bác sĩ thú y ngay lập tức.
Việc chó gặm xương là một hành vi bản năng sâu sắc, mang lại nhiều lợi ích về thể chất và tinh thần cho người bạn bốn chân của chúng ta. Tuy nhiên, điều quan trọng là người nuôi cần hiểu rõ lý do đằng sau hành vi này, đồng thời nhận thức được những rủi ro tiềm ẩn. Bằng cách lựa chọn loại xương hoặc đồ gặm an toàn, phù hợp với kích thước và lực nhai của chó, cùng với việc luôn giám sát chặt chẽ khi chúng gặm nhai, bạn có thể giúp cún cưng thỏa mãn bản năng một cách an toàn và vui vẻ.
